فرمول شماره یک :
موم کارنوبا ۱۰ کیلو
موم زرد ۳ کیلو
استآرین ۱ کیلو
اسید اولئیک ۱ کیلو
روغن تربانتین ۴۵ کیلو
مرکب عاج(عاج سیاه) ۴ کیلو
رنگ مشکی قابل حل در روغن ۵ کیلو
موم کارنوبا ، موم زرد و استآرین را ذوب کنید . رنگ مشکی را با اسید اولئیک مخلوط و به تدریج تربانتین و عاج سیاه را اضافه کرده ، سپس دو قسمت را مخلوط کنید.
فرمول شماره دو :
موم زرد ۱۸ کیلو
روغن تربانتین ۴۰ کیلو
صابون ۲ کیلو
آب ۴۰ لیتر
رنگ مشکی یا قهوهای قابل حل در روغن به مقدار کافی
ابتدا موم را با حرارت ملایم ذوب و روغن تربانتین را به آن اضافه کنید . سپس محلول داغ آب و صابون را در مقادیر کم به محلول وارد نموده و مرتباً بهم بزنید و در پایان رنگ مورد نظر را اضافه کنید.
فرمول شماره سه «واکس بدون رنگ برای نگهداری چرم» :
موم کارنوبا ۱۰۰ گرم
موم زرد ۴۰۰ گرم
روغن تربانتین ۴ لیتر
کربنات پتاسیم ۷۵ گرم
آب جوش ۶۰۰ گرم
موم ها را ذوب نموده و به محلول جوشان کربنات پتاسیم اضافه کنید ، بهم بزنید و از روی آتش بردارید ، سپس هم زمان آب جوش اضافه نموده ، مرتباً بهم بزنید آنگاه به تدریج روغن تربانتین را در محلول وارد کنید.
فرمول شماره چهار :
موم زرد ۲ کیلو
تربانتین ۴ لیتر
آب ۱۲ لیتر
کربنات پتاسیم ۶۰ گرم
رنگ قهوهای ۶۰ گرم
پودر صابون ۲ کیلو
آب ، صابون ، کربنات پتاسیم و رنگ را همزمان به جوش برسانید و روی موم مذاب بریزید و مجموع را در حرارت ۹۰ درجه سانتیگراد در تربانتین اضافه کنید و خوب بهم بزنید.
دربارهٔ روغن تربانتین :
برای تهیه واکس کفش اول از همه باید یک حلال مناسب انتخاب شود . معمولا در گذشته از حلال نیتروبنزن برای این منظور استفاده می کردند اما به دلیل تأثیرات منفی که بر روی چرم به جا می گذاشت استفاده از آن لغو گردید . در حال حاضر از روغن تربانتین به عنوان حلال استفاده میشود، گرچه که به علت گرانی این روغن به جای آن پارافین مایع یا نفت به کار میبرند که از مرغوبیت واکس کم می کند . برای انتخاب ماده حلال باید به نکات زیر توجه کرد:
- نقطه جوش آن باید نزدیک به نقطه جوش تربانتین باشد.
- قدرت تبخیر آن چنانچه زیاد و سریع باشد با چند بار باز و بسته شدن درپوش قوطی واکس، محتوای آن خشک و غیر قابل استفاده میشود و هم چنین اگر قدرت تبخیر آن کم باشد هنگام واکس زدن باعث کند شدن عمل شده و از براق شدن چرم جلوگیری میکند . بنابراین قابلیت تبخیر باید سازگار با زمان لازم باشد به طوری که مشکلات فوق به وجود نیاید.
- علاوه بر مواد ذکر شده روغنی که در واکس ها به کار می رود باید مناسب جایگزینی برای چربی طبیعی چرم باشد و آنرا حفظ نماید . به همین دلیل معمولاً از استآرین ، اولئین ، لانولین و پارهای روغنهای نباتی به مقدار مناسب استفاده میکنند .